Slecht genezende wonden kunnen niet alleen vervelend zijn, ze kunnen ook complicaties veroorzaken. In dit artikel leggen we uit hoe wondgenezing normaal gesproken verloopt en wat u kunt doen om het genezingsproces te versnellen.

Hoe herstelt het lichaam zich van een wond?

Het proces van wondgenezing is een ingewikkeld proces, wat door het menselijk lichaam wordt ingezet zodra de wond ontstaat. Hierin zijn drie verschillende fases te beschrijven:

1. Reparatie
2. Ontsteking
3. Vorming van nieuwe bloedvaatjes
4. Rijping

Fase 1: reparatie

Na het ontstaan van de wond, reageert het lichaam gelijk door een noodreparatie te doen. Vanuit het bloed ontstaat een beschermende korst op de wond, waarmee de wond wordt afgedekt en waarmee het lichaam wordt beschermd tegen bijvoorbeeld bacteriële infecties.

Fase 2: Ontsteking

Een wond, hoe groot of klein deze ook mag zijn, zorgt ervoor dat bacteriën in de bloedbaan kunnen worden opgenomen. Door te gaan ontsteken ruimt het lichaam deze bacteriën op. De ontsteking kan gepaard gaan met zwelling en pijn, maar is dus een normaal deel van het genezingsproces.

Fase 3: Nieuwe bloedvaatjes

Zodra de wond vrij is van bacteriën, vervangt het lichaam de beschadigde huidlaag door nieuw weefsel. Hierbij worden nieuwe bloedvaatjes gevormd.

Fase 4: Rijping

Het collageen in de wond rijpt, waardoor het weefsel rondom stevig wordt. Hierdoor ontstaat stabiel littekenweefsel, wat voorkomt dat de wond opnieuw open gaat.

Factoren die wondgenezing beïnvloeden

Het tempo waarin een wond geneest, verschilt per geval. In het menselijk lichaam spelen twee processen:

• Processen die wondgenezing stimuleren;
• Processen die wondgenezing afremmen.

De balans tussen deze twee bepaalt hoe goed en hoe snel de wond geneest. Verschillende factoren kunnen dit proces beïnvloeden.

Lichamelijke conditie

Een fit lichaam herstelt sneller van een wond. Factoren zoals het evenwicht tussen activiteit en rust beïnvloeden de genezing. Lichamelijke beweging zorgt voor een goede doorbloeding en een goede toevoer van zuurstof. Rust is hierbij even belangrijk als beweging: te veel inspanning zet namelijk extra druk op de wond.

Roken

Uit onderzoek is gebleken dat roken negatief effect heeft op wondgenezing.

Voeding

Tijdens wondgenezing heeft het lichaam behoefte aan extra eiwitrijke voeding en een goede vochtbalans. Ook heeft het lichaam extra energie nodig vanwege het extra metabolisme. Ter illustraties: bij ernstige infecties kan de energiebehoefte van het lichaam 50 procent hoger zijn dan normaal.

Medicijngebruik

Sommige medicijnen vertragen de celdeling en remmen daarmee het genezingsproces.

Tips om wonden sneller te laten genezen

• Drink elke dag anderhalf tot twee liter vocht en vermijd alcohol.
• Rook niet.
• Eet voldoende eiwitrijk: melkproducten, vlees, vis, kaas, soja en noten
• Eet energierijk en koolhydraatrijk voedsel, zoals volkorenproducten, koek, cake, kaas, worst of nootjes.
• Zorg voor de inname van voldoende vitaminen, waaronder vitamine A en C.
• Beweeg voldoende, maar niet te veel.

Wanneer naar de huisarts?

Wanneer een wond traag geneest, vochtig blijft of ernstig verkleurt is het raadzaam om naar de huisarts te gaan. Uw huisarts kan u bijvoorbeeld medicatie voorschrijven die de genezing bevordert.

In sommige gevallen kan het raadzaam zijn om u te laten behandelen door een specialist. Bij Keizer Kliniek zijn wij gespecialiseerd in wondzorg aan de benen en voeten. We helpen u en uw huisarts graag verder als de genezing van uw wond niet vordert.